De resultaten van ons onderzoek naar de effecten van nabij-infrarood licht (NIR) op de gezondheid en het welzijn van mensen die lijden aan slaapgebrek, werden vandaag gepubliceerd. In een dubbelblinde, gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie werden de effecten van drie doses NIR-licht (850 nm) (1, 4 of 6,5 J·cm−2) vergeleken met de placebo. De deelnemers werden gedurende…
Aftrapbijeenkomst ‘Healthy living as a service’ in Martiniplaza. Ons doel in dit project is om bij te dragen met kennis over 24-uurs ritmes en slaap. Michelle Luxwolda en Rieks Hoekman verzorgden een presentatie van Chrono@Work in een stand. Het publiek kon hun slaappatroon aangeven en daarmee werd op een creatieve manier een chronotype verdeling gecreërd!
Chrono@Work heeft het goede nieuws ontvangen dat er financiering is toegekend voor een project in het onderwerp PCH (personalized & connected health) Ecosysteem van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Dit is een Europees gefinancieerd project onder de paraplu van SNN. In het project zal Chrono@Work, ondersteund door de Rijksuniversiteit Groningen, een mobiele applicatie ontwikkelen om…
Afgelopen week was Marijke een aantal keren in het nieuws om te praten over de rol van de biologische klok voor onze gezondheid en over de schadelijke effecten van zomer-wintertijd. Het gaat steeds weer over gezonde slaap en het juiste licht op de juiste tijd. Het voorkomen van slaapproblemen is cruciaal. Maar als je lijdt…
Kunnen we een stukje zon naar binnen halen? Na 2 succesvolle rondes van de Lichtstudie afgelopen zomer en winter hebben we besloten de studie naar nabij-infrarood licht nog éénmaal uit te breiden naar de komende winterperiode. Dit betreft het allereerste lange termijn-onderzoek naar de effecten van gepulseerd nabij-infrarood (NIR) licht op welzijn en gezondheid van de…
Marijke Gordijn is uitgenodigd voor verschillende publieke evenementen met als thema zomer/wintertijd. De eerste is een interview georganiseerd door Studium Generale Utrecht in samenwerking met Tivoli/Vredenburg. Op 28 oktober om 20:15 uur vertelt Marijke op het podium van Tivoli-Vredenburg in Utrecht over de rol van de biologische klok, licht en slaap voor onze gezondheid. Antwoorden…
Marijke Gordijn van Chrono@Work zal een online sessie (in het Engels) voorzitten met twee geweldige sprekers tijdens deLIGHTed Talks Good Light – Good Life in Wintertime op 3 november 2021: Prof. Till Roenneberg zal uitleggen hoe chronobiologen denken over de zomertijd – wintertijd discussie en wat de meest optimale keuze zou zijn voor onze gezondheid.…
Normaal gesproken stimuleren we om ‘s nachts te slapen en overdag wakker te zijn. Marijke Gordijn van Chrono@Work nam echter de uitnodiging aan om een van de twee gasten te zijn in het nachtprogramma De Slapelozen op de Nederlandse radio op donderdagochtend 12 augustus 2021, tussen 02.00 en 04.00 uur. De reden hiervoor is dat…
“Het kunstlicht in de meeste kantoren en woningen ondermijnt prestaties, welzijn en gezondheid; het is tijd voor verandering en dat begint met een nieuwe bewustwording.”, aldus Marijke Gordijn in een artikel in het tijdschrift LED Magazine van juni 2021. Marijke Gordijn pleit al jaren voor het juiste licht op de juiste tijd. Lees het hele…
Chrono@Work is trots op deelname aan het EU Horizon2020-onderzoeksproject “ENLIGHTENme”: Onderzoek naar de impact van stadsverlichting en binnenverlichting op gezondheid en welzijn. Het project is gestart met een kick-off meeting op 4 en 5 maart 2021. Voor het volledige persbericht (in het Engels) lees hier meer: 210224_EnlightenME_Press_Release_C@W
Op 8 januari werden Marijke Gordijn van Chrono@Work en Roelof Hut van de Rijksuniversiteit Groningen door EditieNL geïnterviewd over de effecten van de COVID-19-beperkingen op slaap. Collega’s publiceerden onlangs dat mensen tijdens de lockdown gemiddeld langer en later slapen. Eventueel slaapgebrek en slaapproblemen hebben echter ernstige gevolgen voor de gezondheid. EditieNL besteedde ook aandacht aan…
Marijke Gordijn van Chrono @ Work gaf in de vroege ochtend van 26 december een interview op NPO Radio 1 over de rol van licht voor welzijn en gezondheid. Dit artikel is vooral interessant in de donkere winterdagen rond Kerstmis in onze regio. De focus van het interview lag op het nieuwe onderzoek dat we…
De pandemie van COVID-19 vormt een ernstige bedreiging voor de gezondheid van de wereldbevolking. Als reactie hierop voeren regeringen een verscheidenheid aan nieuwe beleidsmaatregelen uit, waaronder quarantaine, ‘blijf thuis’ en ‘1.5 meter afstand houden’. Hoewel dit medisch noodzakelijk is om de verspreiding te beperken, kan dit nieuwe sociale beleid veel van de stabiliserende factoren in…
Het beleid om de verspreiding van COVID-19 te beperken, is zoveel mogelijk ‘thuis blijven’ en ‘thuis werken’. Het gevolg is dat de meeste mensen heel weinig daglicht zien. Hoewel het erg belangrijk is om zoveel mogelijk thuis te blijven en ‘sociale afstand’ te bewaren, is het in Nederland niet verboden om naar buiten te gaan.…
Chrono@Work presenteert de komende periode bij verschillende symposia, onderwijsdagen en congressen. Bekijk de programma’s en registreer als u belangstelling hebt. 16 April 20:00u in Leeuwarden: Studium Generale Het Einde van de Zomertijd en Dan? 18 April hele dag in Zeist: Medilex symposium over ‘Slaapproblemen en -stoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking’, onze presentatie: Slapen in…
Als vice-president van de Society for Light Treatment and Biological Rhythms wil ik jullie ons aankomende congres onder de aandacht brengen. De website staat open om te registreren. Vorig jaar organiseerden we de 30e bijeenkomst in Groningen en dit was een groot succes met het grootste aantal deelnemers ooit. Laten we de volgende bijeenkomst in…
Chrono@Work heeft een artikel gepubliceerd over de rol van de biologische klok in veiligheid en gezondheid in het Nederlandse tijdschrift voor gezondheids- en veiligheidsfunctionarissen: Safety! magazine. In dit artikel leggen we uit waarom we ‘s nachts zo slecht presteren en hoe we onze biologische klok in de pas kunnen laten lopen met het natuurlijke ritme…
Op 7 november presenteerde NTR een documentaire FOCUS over de gezondheidsrisico’s van ‘s nachts werken en bespreekt mogelijke oplossingen. In overeenstemming met de rapporten van de Nederlandse Gezondheidsraad 2015 en 2017 is het belangrijkste punt om zoveel mogelijk te voorkomen dat je ‘s nachts werkt. Roelof Hut van de Rijksuniversiteit Groningen en Marijke Gordijn van…
Afgelopen weekend eindigde de zomertijd 2018 en Europa keerde terug naar Centraal-Europese tijd. In een korte film, gemaakt in opdracht van de Rijksuniversiteit Groningen, legt Marijke Gordijn nogmaals uit waarom voor ons, in Nederland, de huidige tijd die we in de winter hebben de meest optimale keuze is. In feite zou Nederland zelfs de West-Europese…
Linda Geddes, journalist in het Verenigd Koninkrijk, publiceerde een artikel in de Guardian met de titel “No snooze button: een complete gids om wakker te worden met een fantastisch gevoel“. “Nu de klokken zijn teruggegaan en de dagen korter worden, kan het moeilijk zijn om uit bed te komen. Maar van zonsopgangsimulatoren tot een normale…
In augustus heeft de Europese Unie besloten om de jaarlijkse verandering naar zomer- en wintertijd af te schaffen. Of Europa in constante ‘wintertijd’ of ‘zomertijd’ zal blijven, is nog onbeslist gebleven en dit heeft tot veel debat geleid in de verschillende landen van de Europese Unie. Chrono@Work is actief betrokken bij internationale en nationale discussies.…
Marijke Gordijn van Chrono @ Work is co-auteur van een artikel, gepubliceerd in Scientific Reports, over hoe het oog natuurlijke lichtinformatie gebruikt om de biologische klok te synchroniseren met het buitenlicht, zelfs als wolken de hemel bedekken. Het circadiane systeem van zoogdieren codeert voor zowel absolute niveaus van lichtintensiteit als ook van kleur om de…
Op uitnodiging van Honeywell en Medilux gaf Chrono@Work een lezing in Muscat (Oman) over ‘mensgerichte oplossingen voor controlekamers’. Tussen zeer technische lezingen in en voor een heel speciaal, zeer geïnteresseerd publiek, hebben we gesproken over het centraal stellen van de mens. Wat kunnen we doen om de 24-uursomgeving te optimaliseren voor mensen die 24/7 in controlekamers…
Op 17 mei organiseerden Pauline Bollen en Marijke Gordijn van Chrono@Work een interactieve workshop voor een groep van 15 maatschappelijk werkers van academische instituten in Nederland. De opdracht was duidelijk: informeer ons over mogelijke slaapproblemen die we in ons kantoor kunnen tegenkomen en wat we verder zelf kunnen doen als we ze tegenkomen. De 3…
Dokters van Morgen, een nieuw televisieprogramma waarin Antoinette Herzenberg op zoek gaat naar innovatieve inzichten in de zorg, besteedt op 17 oktober aandacht aan het belang van gezonde slaap. Voor het programma gingen 5 jonge vrijwilligers een weekeind kamperen op de Veluwe. Chrono@Work begeleide het programma met wetenschappelijke expertise en analyseerde de slaap-waak ritmen, lichtblootstelling…
Wams, E.J., Woelders, T., Marring, I., Van Rosmalen L., Beersma, D.G.M., Gordijn, M.C.M. & Hut R.A. Linking light exposure and subsequent sleep: a field EEG study in humans. SLEEP 40 (12): zsx165 (2017)
https://doi.org/10.1093/sleep/zsx165
De Nederlandse media zijn erg geïnteresseerd in het nieuwe lespakket Charge Your Brainzzz. Lees hier het item “helft van de pubers slapen niet genoeg….maar zo krijg je ze wel in bed” van RTL online.
Na een jaar hard werken is het zover. Het lespakket Charge Your Brainzzz over slaap, voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs is af. Op 27 september lanceren Chrono@Work en de Hersenstichting samen dit bijzondere onderwijspakket. Charge Your Brainzzz is een lespakket vol met moderne, activerende leermiddelen waaronder een prachtige ‘serious game’ en is gericht op…
Op woensdag 27 september zal het lespakket Charge Your Brainzzz, bestaande uit animaties, activerende werkvormen en een innovatieve serious game, officieel worden gelanceerd bij CORPUS in Leiden. Charge Your Brainzzz bestaat uit een pakket van drie lessen en behandelt slaapregulatie en slaapstoornissen. De lesstof sluit aan bij bestaande lesstof van het tweede jaar biologie voor…
Aan het Rot, M., Miloserdov, K., Buijze, A.K.F., Meesters, Y., Gordijn, M.C.M. Premenstrual mood and empathy after a single light therapy session. Psychiatry Research 256: 212-218 (2017).
http://www.psy-journal.com/article/S0165-1781(16)31613-4/fulltext
Ruim een derde van ons leven slapen we. En dat is niet voor niks, slaap is belangrijk voor ons functioneren. Als je slecht slaapt, dan heb je minder energie en kun je je moeilijk concentreren. Er zijn allerlei manieren om beter te leren slapen. De Hersenstichting en Chrono@Work hebben Grendel Games gevraagd een spel te…
Op 16 mei verzorgt Chrono@Work 2 workshops voor Ambulancezorg Nederland in de Rijtuigenloods in Amersfoort. Deze workshops zijn onderdeel van het programma ‘Duurzame inzetbaarheid: Goed op weg!’ Beide workshops zijn volgeboekt. Tijdens de workshop wordt aandacht gegeven aan de zorg voor de ambulancemedewerkers zelf. Hoe gaat men verstandig om met de onregelmatige diensten? Hoe ga…
Woelders T., Beersma D.G.M., Gordijn M.C.M., Hut R.A. & Wams E.J. Daily light exposure patterns reveal phase and period of the human circadian clock. J. Biol. Rhythms 2017
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0748730417696787
Marijke Gordijn is mede-auteur van een studie die onderzoekt hoe ambulante metingen kunnen helpen bij het schatten van de fase en periode van de menselijke circadiane klok. Licht is de meest krachtige tijd keu die de circadiaanse pacemaker synchroniseert met de 24-uurs zonnecyclus. Dit begeleidingsproces is een wisselwerking tussen de dagelijkse lichtperceptie van een individu…
Chronotherapeutische interventies Marijke Gordijn van Chrono@Work is co-auteur van een Nederlandstalig artikel over Chronotherapeutische interventies in de psychiatrie. Zij schreef dit artikel samen met 3 collega’s waarmee zij ook het Chronotherapie Netwerk Nederland oprichtte (www.cnn.nl). Het artikel verscheen in het nascholingstijdschrift Psyfar. Sinds 2006, richt Psyfar zich op het nascholen en toetsen van psychiaters, ziekenhuisapothekers,…
Seizoensgebonden affectieve stoornis, winter type: huidige inzichten en behandelingsopties Marijke Gordijn van Chrono@Work is co-auteur van een overzichtsartikel naar seizoensgebonden affectieve stoornissen. Seizoensgebonden affectieve stoornis is een seizoensgebonden patroon van terugkerende depressieve perioden die meestal voorkomen in de herfst/winter en weer wegtrekken in de lente/zomer. Al meer dan drie decennia is dit syndroom goed bekend,…
Chrono@Work’s medewerker Marina Giménez is de eerste auteur van een artikel waarin een studie wordt beschreven naar de effecten van een nieuw dynamisch lichtsysteem in patiëntenkamers op slaap van patiënten opgenomen op een cardiologie afdeling. Onregelmatige 24 uurs licht/donker cycli met blootstelling aan licht gedurende de nacht en een lage amplitude zijn verstorend voor slaap,…
Op 12 september publiceerden verschillende media het bericht dat volgens een TNS Nipo onderzoek onder 3400 Nederlanders, 1 op de zes werknemers slaapproblemen heeft. In een radio interview bij Radio Noord op 12 september om 13:40u lichtte Marijke Gordijn van Chrono@Work toe wat de risico’s van slaaptekort zijn (http://radio.rtvnoord.nl/ipad/index.asp?actie=radiogemist). Er worden korte- en lange-termijn effecten…
Computer Idee, een magazine over computers en electronica voor de consument, besteedt in hun uitgave nr 19 van 23 augustus – 6 september uitvoerig aandacht aan de zin en onzin van blauw lichtfilters voor computer, tablet en smartphone. Conclusie is dat we door het gebruik van electronicaschermen in de avond en nacht aan meer blauw licht…
Licht therapie is reeds effectief gebleken om de biologische klok te verschuiven, echter in de meeste studies is dit onderzocht onder gecontroleerde laboratorium condities en door middel van lange licht pulsen. In de praktijk zou licht therapie moeten bestaan uit een makkelijk toe te passen light regime, welke door mensen thuis goed te volgen is…
Marijke Gordijn van Chrono@Work houdt woensdag 13 juli een lezing in het satelliet symposium getiteld ARE MOOD DISORDERS CHRONOBIOLOGICAL DISORDERS? Dit satelliet symposium wordt georganiseerd door de Society for Light Treatment and Biological Rhythms op de eerste dag van het grote 18th Annual Conference of The International Society for Bipolar Disorders (ISBD16) held jointly with the 8th…
Chrono@Work schreef een informatief artikel in het tijdschrift Longkruid van de Nederlandse Vereniging voor Longfunctie Analisten. Ademhalen en slapen, twee essentiële onderdelen van ons dagelijks leven waar we, als alles goed is, nauwelijks bij stil staan. Maar als er iets mis mee is, heeft dit grote impact op ons dagelijks leven, ons functioneren en onze gezondheid.…
Marijke Gordijn van Chrono@Work houdt donderdag 30 juni een lezing getiteld: “How to set light and dark for personal and work schedules” als onderdeel van de teaching course van de SLTBR in New York. http://sltbr.org/event/sltbr-meeting-2016/
Lichtpulsen van 30 minuten gegeven gedurende de ochtend op drie opeenvolgende dagen, in een thuisomgeving, in combinatie met gedempt licht gedurende de avonden, kan onderdeel uitmaken van een efficiënt fase-vervroegend chronotherapie protocol om de biologische klok te verschuiven. Het is bekend, door onderzoeken in gecontroleerde laboratoriumomgevingen, dat licht gedurende de ochtend fase verschuivingen van de biologische…
Apple bracht vorige maand een gratis update uit van iOS 9.3, het besturingssysteem voor iPhone en iPad. De meest interessante toevoeging dit keer is de ‘night shift’ functie. Na zonsondergang krijgt het scherm een rozige gloed die de ogen minder prikkelt en voor een betere nachtrust zou moeten zorgen. In het Dagblad van het Noorden…
Onder de paraplu van de Nederlandse Vereniging voor Slaap – Waak Onderzoek (NSWO) en de Slaapgeneeskunde Vereniging Nederland (SVNL) zal op 3 en 4 november 2016 in de Heerlickheijd in Ermelo het eerste Nederlandse Slaapcongres worden georganiseerd, SLAAP 2016. Het congres is een unieke interdisciplinaire samenwerking tussen de verschillende vakgroepen die werken op het gebied…
Een nieuwe fotometrische maat van licht intensiteit is onlangs voorgesteld, welke rekening houdt met de relatief hoge bijdrage van ipRGGs bij de niet beeldvormende effecten van licht. We wilden verschillende publicaties die alertheid maten door middel van de Karolinska Sleepiness Scale (KSS) onder verschillende lichtomstandigheden gebruiken om de bruikbaarheid van deze melanoptische functie voor alertheid bij mensen…
Hommes, V., & Giménez, M. C. A revision of existing Karolinska Sleepiness Scale responses to light: A melanopic perspective. Chronobiology International, 32(6), 750–756. (2015).
Achtergrond: Seizoensgebonden depressie is gekarakteriseerd door terugkerende episoden van depressieve klachten met een seizoensgebonden patroon en wordt behandeld met lichttherapie. De duur van de lichttherapie verschilt. Dit onderzoek onderzoekt retrospectief of een enkele week met lichttherapie even effectief is als twee weken, of mannen en vrouwen verschillend reageren, en of er effect is van verwachting…
Licht is een belangrijke omgevingsstimulus voor het synchroniseren van de circadiane clock en voor het verhogen van alertheid. The intrinsieke fotosensitieve ganglion cellen in de retina spelen een belangrijke rol in het overbrengen van lichtinformatie naar het circadiane systeem en deze cellen worden in het bijzonder beïnvloed door licht met een korte golflengte. Blootstelling aan…
